مبحث 4 مقررات ملی ساختمان یکی از 22 مبحث اصلی در مجموعه مقررات ملی ساختمان ایران است که با عنوان “الزامات عمومی ساختمان‌ها” شناخته می‌شود. این مبحث، قوانین و ضوابط کلی مربوط به شکل ظاهری ساختمان‌ها، نحوه قرارگیری آن‌ها در زمین و فضاهای باز، و الزامات عمومی فضاها و تصرف‌های مختلف را تعیین می‌کند.
به طور خلاصه، مبحث 4 به جنبه‌های زیر می‌پردازد:
دسته‌بندی ساختمان‌ها: از نظر تعداد طبقات، نحوه قرارگیری (متصل، منفصل، ردیفی) و کاربری (مسکونی، اداری، تجاری، درمانی، تجمعی و…).
الزامات فضایی: حداقل ابعاد، ارتفاع، نورگیری و تهویه مناسب برای فضاهای مختلف داخلی ساختمان.
ضوابط طراحی: راهنمایی‌هایی در مورد طراحی قسمت‌های مختلف ساختمان مانند ورودی‌ها، راهروها، پارکینگ‌ها، و فضاهای مشاع.
ایمنی و بهره‌دهی: تعیین محدودیت‌ها و الزاماتی برای اطمینان از ایمنی، بهداشت، بهره‌دهی مناسب و آسایش ساکنان و استفاده‌کنندگان.
منظر شهری: تأثیر الزامات عمومی بر ساماندهی منظر شهری و رعایت هویت فرهنگی در طراحی‌ها.
مبحث 4 مقررات ملی ساختمان با عنوان “الزامات عمومی ساختمان‌ها” یک مبحث پایه و بسیار مهم است که با بسیاری از مباحث دیگر مقررات ملی ساختمان ارتباط تنگاتنگ دارد. این ارتباط به دلیل ماهیت کلی و جامع مبحث 4 در تعیین ضوابط اولیه طراحی و ساخت است.
در ادامه به برخی از مباحث مرتبط و نحوه ارتباط آن‌ها با مبحث 4 اشاره می‌شود:
مبحث 3: حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حریق
ارتباط:مبحث 4 به دسته‌بندی ساختمان‌ها بر اساس کاربری و تعداد طبقات می‌پردازد. این دسته‌بندی‌ها مستقیماً بر الزامات ایمنی در برابر حریق که در مبحث 3 آمده است، تأثیر می‌گذارند. به عنوان مثال، ابعاد و مسیرهای خروج اضطراری، نوع مصالح مقاوم در برابر آتش، و سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق که در مبحث 3 تعیین می‌شوند، باید با نوع کاربری و ارتفاع ساختمان که در مبحث 4 مشخص شده، همخوانی داشته باشند.
مبحث 19: صرفه‌جویی در مصرف انرژی
ارتباط: مبحث 4 به الزامات کلی فضاها و نورگیری و تهویه می‌پردازد. مبحث 19 با هدف بهینه‌سازی مصرف انرژی، ضوابط مربوط به عایق‌کاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان، سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی و تهویه مطبوع را تعیین می‌کند. این دو مبحث در کنار هم، به طراحی ساختمانی کمک می‌کنند که هم از نظر فضایی کارآمد باشد (طبق مبحث 4) و هم از نظر مصرف انرژی بهینه (طبق مبحث 19). مثلاً، ابعاد و نوع بازشوها (پنجره‌ها) که در مبحث 4 به آن‌ها اشاره می‌شود، در مبحث 19 از نظر میزان اتلاف یا جذب انرژی مورد بررسی قرار می‌گیرند.
مبحث 20: علائم و تابلوها
ارتباط: این مبحث به ساماندهی تابلوها و علائم ایمنی در ساختمان‌ها و کارگاه‌ها می‌پردازد. از آنجایی که مبحث 4 به الزامات عمومی و دسته‌بندی فضاها و کاربری‌ها می‌پردازد، نیاز به علائم و تابلوهای مناسب برای راهنمایی، هشدار و ایمنی در فضاهای مختلف ساختمان (مانند مسیرهای خروج، محل تجهیزات ایمنی و…) که در مبحث 20 به تفصیل آمده است، ضروری می‌شود.
به طور کلی، مبحث 4 یک چارچوب کلی برای طراحی و معماری ساختمان فراهم می‌کند و سایر مباحث، جزئیات فنی و اجرایی مرتبط با جنبه‌های خاص (مانند سازه، تأسیسات، ایمنی و…) را بر اساس این چارچوب تکمیل می‌کنند. بنابراین، برای طراحی و اجرای صحیح یک ساختمان، رعایت همزمان و هماهنگ تمامی مباحث مرتبط با مبحث 4 ضروری است.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها